■ Οι κριτικοί λογοτεχνίας είναι «είδος εν σπάνει». Οι μεγάλοι μεγαλώνουν, ενώ ελάχιστοι νεότεροι μοιάζουν διατεθειμένοι να αναλάβουν τα ρίσκα του λειτουργήματος. Στη χώρα μας όλοι γράφουν, πού καιρός για διάβασμα, και μάλιστα εντατικό;
■ Μία εκ των πλέον σεβάσμιων, μεταξύ άλλων και λόγω της πολύχρονης παρουσίας της στο κυριακάτικο «Βήμα» –απ' όπου επαύθη–, είναι η Μάρη Θεοδοσοπούλου. Έκτοτε, περιορίστηκε στην εφημερίδα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς «Εποχή», στην οποία άλλωστε ποτέ δεν έπαψε να δημοσιεύει.
■ Αν ανήκετε σε εκείνους που δεν έχουν εντάξει στις κυριακάτικες συνήθειές τους την «Εποχή», ρίξτε μια ματιά στο blog της με τον τίτλο ex libris. Το ανακαλύψαμε ομολογουμένως με καθυστέρηση –δεν είμαστε οι μόνοι–, αλλά έκτοτε δεν βλέπουμε την ώρα να έρθει η Παρασκευή…
■ Η μείωση και, κυρίως, η διαφοροποίηση των σελίδων για το βιβλίο στο κυριακάτικο «Βήμα», πλην της Θεοδοσοπούλου, άφησε κι άλλο «ορφανό». Η στήλη «Βιβλιογραφίες» της δημοσιογράφου Λώρης Κέζα, που έλειψε λόγω εγκυμοσύνης, δεν ξαναβρήκε τη θέση της. Κρίμα, γιατί πέρα από κουτσομπολιά και μικροκακίες, μαθαίναμε κι ένα σωρό χρήσιμα πράγματα.
■ Ο θεός του διαδικτύου όμως είναι μεγάλος (απέραντος, για την ακρίβεια): Με ένα κλικ στο www.keza.gr βρίσκουμε όχι μονάχα τις «βιβλιογραφίες» (και μάλιστα επί πέντε, αφού «ανανεώνονται» καθημερινά), αλλά και πλήθος άλλα νέα, συνεντεύξεις, βιβλιοπαρουσιάσεις, κ.λπ.
■ Έχει ανάψει ο ανταγωνισμός των βιβλιολόγων στο διαδίκτυο... Εξού και η ανάγκη για έναν «τροχονόμο» που θα σταχυολογεί καθημερινά άρθρα από τα βιβλιολογικά blog δίνοντάς μας τη δυνατότητα μιας γρήγορης επισκόπησης. Στη διεύθυνση http://biblio-blogs.blogspot.com. Μπράβο, Θεόδωρε Γρηγοριάδη!
■ Η είδηση ότι η Google τα «βρήκε» τελικά με τους Αμερικανούς συγγραφείς και εκδότες για τη συνέχιση του μνημειώδους προγράμματος ψηφιοποίησης όλων των βιβλίων έχει ήδη κάνει το γύρο του κόσμου. Υπενθυμίζουμε ότι η google είχε αρχικά ανακοινώσει μονομερώς την έναρξη του εγχειρήματος, αλλά αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει.
■ Στη χώρα μας, ο οργανισμός που φροντίζει για την είσπραξη πνευματικών δικαιωμάτων για λογαριασμό συγγραφέων, μεταφραστών και εκδοτών είναι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ), ο οποίος διοργάνωσε σχετική εκδήλωση ενημέρωσης. Όσοι πιστεύετε ότι το θέμα σας αφορά, μην διστάσετε (τηλ. 2103626056)
■ «Θεωρία, Λογοτεχνία, Αριστερά» τιτλοφορείται το βιβλίο, συγκέντρωση άρθρων, που επιμελήθηκε ο συγγραφέας και κριτικός Κώστας Βούλγαρης και κυκλοφόρησε από το νέο εκδοτικό σχήμα «Το πέρασμα». Τριάντα τρεις στοχαστές, όχι αναγκαστικά από τον χώρο της Αριστεράς, επιχειρούν να συνδέσουν τις τρεις λέξεις του τίτλου, συχνά με ερεθιστικά αποτελέσματα.
■ Σταχυολογούμε μερικές αράδες από το «10 λόγοι για τους οποίους οι συγγραφείς χρειάζονται μια συστηματική θεωρία» του πεζογράφου Χρήστου Χρυσόπουλου. «Η θεωρία είναι η μόνη που μπορεί να μας προμηθεύσει προκλητικά στοιχεία "παραφωνίας", για να διαταράξουμε τις βολικά εγκαταστημένες υποθέσεις και κανόνες που οικοδομούν το "σινάφι μας". Η τρέχουσα "εποχή", και η κριτική που τη συνοδεύει, επιβραβεύουν τη συμμόρφωση και αγνοούν (λόγω αμηχανίας ή εχθρότητας) θέσεις που μοιάζουν "άβολες".»
■ Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη (Τρίτη, 20.00, Ιανός) για την πρώτη μέχρι σήμερα παρουσίαση του βιβλίου του «Τι ζητούν οι βάρβαροι;» (Ελληνικά Γράμματα) Θα μιλήσουν οι Αγγέλα Καστρινάκη, συγγραφέας και πανεπιστημιακός, η Ζντραύκα Μιχαήλοβα, μεταφράστρια-διερμηνέας και η Γκάγκα Ρόσιτς, μεταφράστρια. Θα προβληθεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ της Adela Peeva «Τίνος είναι αυτό το τραγούδι;»
■ Ας ελπίσουμε οι ζηλωτές «μακεδονομάχοι» να μην αγνοήσουν την εκδήλωση. Έστω και για λάθος λόγους, καλό είναι να διαβάζονται ορισμένα βιβλία. Το μυθιστόρημα του Κούρτοβικ, όπως και το «μ.Χ.» του Αλεξάκη –παρά τις ενδεχόμενες αδυναμίες τους– αποτελούν θαυμάσια ερμηνευτικά εργαλεία για την τρέχουσα επικαιρότητα.
■ No offence, συνάδελφοι. Απλώς τυγχάνει να πιστεύουμε περισσότερο στη συγκινησιακή δύναμη και στον αναλυτικό πλούτο της λογοτεχνίας και λιγότερο στις day to day αναλύσεις. Κι όσο για τα τηλεοπτικά δελτία ή τις δήθεν εκπομπές διαλόγου, τα περισσότερα –το γνωρίζουμε– είναι εδώ και καιρό μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης.
■ Ο Τέρι Ίγκλετον, ο γνωστότερος Βρετανός κριτικός και θεωρητικός της λογοτεχνίας, βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα. Αύριο, Δευτέρα, στις 20.00, δίνει διάλεξη στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Τίτλος της διάλεξης: «Ο θάνατος της κριτικής». Ακόμη ένα πένθος στις πλάτες μας…
■ Μία εκ των πλέον σεβάσμιων, μεταξύ άλλων και λόγω της πολύχρονης παρουσίας της στο κυριακάτικο «Βήμα» –απ' όπου επαύθη–, είναι η Μάρη Θεοδοσοπούλου. Έκτοτε, περιορίστηκε στην εφημερίδα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς «Εποχή», στην οποία άλλωστε ποτέ δεν έπαψε να δημοσιεύει.
■ Αν ανήκετε σε εκείνους που δεν έχουν εντάξει στις κυριακάτικες συνήθειές τους την «Εποχή», ρίξτε μια ματιά στο blog της με τον τίτλο ex libris. Το ανακαλύψαμε ομολογουμένως με καθυστέρηση –δεν είμαστε οι μόνοι–, αλλά έκτοτε δεν βλέπουμε την ώρα να έρθει η Παρασκευή…
■ Η μείωση και, κυρίως, η διαφοροποίηση των σελίδων για το βιβλίο στο κυριακάτικο «Βήμα», πλην της Θεοδοσοπούλου, άφησε κι άλλο «ορφανό». Η στήλη «Βιβλιογραφίες» της δημοσιογράφου Λώρης Κέζα, που έλειψε λόγω εγκυμοσύνης, δεν ξαναβρήκε τη θέση της. Κρίμα, γιατί πέρα από κουτσομπολιά και μικροκακίες, μαθαίναμε κι ένα σωρό χρήσιμα πράγματα.
■ Ο θεός του διαδικτύου όμως είναι μεγάλος (απέραντος, για την ακρίβεια): Με ένα κλικ στο www.keza.gr βρίσκουμε όχι μονάχα τις «βιβλιογραφίες» (και μάλιστα επί πέντε, αφού «ανανεώνονται» καθημερινά), αλλά και πλήθος άλλα νέα, συνεντεύξεις, βιβλιοπαρουσιάσεις, κ.λπ.
■ Έχει ανάψει ο ανταγωνισμός των βιβλιολόγων στο διαδίκτυο... Εξού και η ανάγκη για έναν «τροχονόμο» που θα σταχυολογεί καθημερινά άρθρα από τα βιβλιολογικά blog δίνοντάς μας τη δυνατότητα μιας γρήγορης επισκόπησης. Στη διεύθυνση http://biblio-blogs.blogspot.com. Μπράβο, Θεόδωρε Γρηγοριάδη!
■ Η είδηση ότι η Google τα «βρήκε» τελικά με τους Αμερικανούς συγγραφείς και εκδότες για τη συνέχιση του μνημειώδους προγράμματος ψηφιοποίησης όλων των βιβλίων έχει ήδη κάνει το γύρο του κόσμου. Υπενθυμίζουμε ότι η google είχε αρχικά ανακοινώσει μονομερώς την έναρξη του εγχειρήματος, αλλά αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει.
■ Στη χώρα μας, ο οργανισμός που φροντίζει για την είσπραξη πνευματικών δικαιωμάτων για λογαριασμό συγγραφέων, μεταφραστών και εκδοτών είναι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ), ο οποίος διοργάνωσε σχετική εκδήλωση ενημέρωσης. Όσοι πιστεύετε ότι το θέμα σας αφορά, μην διστάσετε (τηλ. 2103626056)
■ «Θεωρία, Λογοτεχνία, Αριστερά» τιτλοφορείται το βιβλίο, συγκέντρωση άρθρων, που επιμελήθηκε ο συγγραφέας και κριτικός Κώστας Βούλγαρης και κυκλοφόρησε από το νέο εκδοτικό σχήμα «Το πέρασμα». Τριάντα τρεις στοχαστές, όχι αναγκαστικά από τον χώρο της Αριστεράς, επιχειρούν να συνδέσουν τις τρεις λέξεις του τίτλου, συχνά με ερεθιστικά αποτελέσματα.
■ Σταχυολογούμε μερικές αράδες από το «10 λόγοι για τους οποίους οι συγγραφείς χρειάζονται μια συστηματική θεωρία» του πεζογράφου Χρήστου Χρυσόπουλου. «Η θεωρία είναι η μόνη που μπορεί να μας προμηθεύσει προκλητικά στοιχεία "παραφωνίας", για να διαταράξουμε τις βολικά εγκαταστημένες υποθέσεις και κανόνες που οικοδομούν το "σινάφι μας". Η τρέχουσα "εποχή", και η κριτική που τη συνοδεύει, επιβραβεύουν τη συμμόρφωση και αγνοούν (λόγω αμηχανίας ή εχθρότητας) θέσεις που μοιάζουν "άβολες".»
■ Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη (Τρίτη, 20.00, Ιανός) για την πρώτη μέχρι σήμερα παρουσίαση του βιβλίου του «Τι ζητούν οι βάρβαροι;» (Ελληνικά Γράμματα) Θα μιλήσουν οι Αγγέλα Καστρινάκη, συγγραφέας και πανεπιστημιακός, η Ζντραύκα Μιχαήλοβα, μεταφράστρια-διερμηνέας και η Γκάγκα Ρόσιτς, μεταφράστρια. Θα προβληθεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ της Adela Peeva «Τίνος είναι αυτό το τραγούδι;»
■ Ας ελπίσουμε οι ζηλωτές «μακεδονομάχοι» να μην αγνοήσουν την εκδήλωση. Έστω και για λάθος λόγους, καλό είναι να διαβάζονται ορισμένα βιβλία. Το μυθιστόρημα του Κούρτοβικ, όπως και το «μ.Χ.» του Αλεξάκη –παρά τις ενδεχόμενες αδυναμίες τους– αποτελούν θαυμάσια ερμηνευτικά εργαλεία για την τρέχουσα επικαιρότητα.
■ No offence, συνάδελφοι. Απλώς τυγχάνει να πιστεύουμε περισσότερο στη συγκινησιακή δύναμη και στον αναλυτικό πλούτο της λογοτεχνίας και λιγότερο στις day to day αναλύσεις. Κι όσο για τα τηλεοπτικά δελτία ή τις δήθεν εκπομπές διαλόγου, τα περισσότερα –το γνωρίζουμε– είναι εδώ και καιρό μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης.
■ Ο Τέρι Ίγκλετον, ο γνωστότερος Βρετανός κριτικός και θεωρητικός της λογοτεχνίας, βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα. Αύριο, Δευτέρα, στις 20.00, δίνει διάλεξη στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Τίτλος της διάλεξης: «Ο θάνατος της κριτικής». Ακόμη ένα πένθος στις πλάτες μας…
