■ «Η τρομοκρατία, όπως και πολλά άλλα φαινόμενα που θεωρούνται πανάρχαια, είναι σύγχρονο εφεύρημα. Ως πολιτική ιδέα αναδύθηκε επί Γαλλικής Επανάστασης – πράγμα που στην πράξη σημαίνει ότι η τρομοκρατία και το σύγχρονο δημοκρατικό ιδεώδες είναι δίδυμα».
■ Τάδε έφη, ή ακριβέστερα έγραψε, ο απρόβλεπτος Τέρι Ιγκλετον στο βιβλίο του «Ιερός τρόμος» (Πατάκης), αμφισβητώντας το στερεότυπο που θέλει τον «τρομοκράτη» εξωγενή παράγοντα που με τις πράξεις του διαταράσσει ένα, δήθεν, ορθολογικοποιημένο σύστημα.
■ Κινδυνεύοντας να κατηγορηθεί ότι εξωραΐζει ή δικαιολογεί το τρομοκρατικό φαινόμενο, το πάλαι ποτέ τρομερό παιδί της βρετανικής ριζοσπαστικής Αριστεράς επιχειρεί μια ιδιότυπη γενεαλογία του, επικεντρώνοντας στην έννοια του «ιερού» και της «θυσίας».
■ «Η ιδέα ότι η θυσία αποτελεί έννοια δυνάμει ριζοσπαστική ίσως ακούγεται κάπως διεστραμμένη», λέει. «Οι πολιτικοί επαναστάτες όμως συχνά θυσιάζουν την ευτυχία και την ευημερία τους, στο όνομα μια ζωής καλύτερης για όλους».
■ Εξυπνες ατάκες, πολυδαίδαλο σύστημα αναφορών αλλά και ελαφριά αστειάκια δίνουν την αίσθηση ότι ο Βρετανός θεωρητικός της Λογοτεχνίας έχει παραδοθεί στις «ψευδαισθήσεις του μεταμοντερνισμού» – όπως είναι ο τίτλος παλιότερου βιβλίου του. Μήπως τελικά η «μεταφυσική ή θεολογική στροφή» που έχει πάρει τελευταία το έργο του εκφράζει την ευρύτερη αμηχανία της ριζοσπαστικής Αριστεράς απέναντι στο φαινόμενο της τρομοκρατίας;
■ Καθώς αναζητά πολιτισμικό φόντο για την τρομοκρατία στην εκστατική φύση του Διονύσου, στην ορμή του θανάτου στον Φρόιντ, στον Σαίξπηρ και στους Τραγικούς, και δεδομένης της επιδεξιότητάς του στη συρραφή απρόσμενων κι αταίριαστων μεταξύ τους υλικών, το αποτέλεσμα προοιωνίζεται ερεθιστικό...
■ Εν τούτοις, η έλξη του από φαντεζί γλωσσικές επινοήσεις, που απαξιώνουν τις αντίπαλες απόψεις, προδίδει μια πνευματική χαλαρότητα αταίριαστη με το βάρος του θέματος. Παράδειγμα: «Ο ισχυρισμός ότι ο πολιτισμός και η βαρβαρότητα συνδέονται στενά ξεχωρίζει τους ριζοσπάστες από τους φιλελεύθερους και τους συντηρητικούς».
■ Να υποθέσουμε ότι ο Φρόιντ, στο έργο του οποίου χρωστάμε σε μεγάλο βαθμό την επίγνωση αυτής της εγγύτητας, ανήκε στη ριζοσπαστική Αριστερά;
(δημοσιεύτηκε στον ΕΤ.Κ στις 4.5.2008)
■ Τάδε έφη, ή ακριβέστερα έγραψε, ο απρόβλεπτος Τέρι Ιγκλετον στο βιβλίο του «Ιερός τρόμος» (Πατάκης), αμφισβητώντας το στερεότυπο που θέλει τον «τρομοκράτη» εξωγενή παράγοντα που με τις πράξεις του διαταράσσει ένα, δήθεν, ορθολογικοποιημένο σύστημα.
■ Κινδυνεύοντας να κατηγορηθεί ότι εξωραΐζει ή δικαιολογεί το τρομοκρατικό φαινόμενο, το πάλαι ποτέ τρομερό παιδί της βρετανικής ριζοσπαστικής Αριστεράς επιχειρεί μια ιδιότυπη γενεαλογία του, επικεντρώνοντας στην έννοια του «ιερού» και της «θυσίας».
■ «Η ιδέα ότι η θυσία αποτελεί έννοια δυνάμει ριζοσπαστική ίσως ακούγεται κάπως διεστραμμένη», λέει. «Οι πολιτικοί επαναστάτες όμως συχνά θυσιάζουν την ευτυχία και την ευημερία τους, στο όνομα μια ζωής καλύτερης για όλους».
■ Εξυπνες ατάκες, πολυδαίδαλο σύστημα αναφορών αλλά και ελαφριά αστειάκια δίνουν την αίσθηση ότι ο Βρετανός θεωρητικός της Λογοτεχνίας έχει παραδοθεί στις «ψευδαισθήσεις του μεταμοντερνισμού» – όπως είναι ο τίτλος παλιότερου βιβλίου του. Μήπως τελικά η «μεταφυσική ή θεολογική στροφή» που έχει πάρει τελευταία το έργο του εκφράζει την ευρύτερη αμηχανία της ριζοσπαστικής Αριστεράς απέναντι στο φαινόμενο της τρομοκρατίας;
■ Καθώς αναζητά πολιτισμικό φόντο για την τρομοκρατία στην εκστατική φύση του Διονύσου, στην ορμή του θανάτου στον Φρόιντ, στον Σαίξπηρ και στους Τραγικούς, και δεδομένης της επιδεξιότητάς του στη συρραφή απρόσμενων κι αταίριαστων μεταξύ τους υλικών, το αποτέλεσμα προοιωνίζεται ερεθιστικό...
■ Εν τούτοις, η έλξη του από φαντεζί γλωσσικές επινοήσεις, που απαξιώνουν τις αντίπαλες απόψεις, προδίδει μια πνευματική χαλαρότητα αταίριαστη με το βάρος του θέματος. Παράδειγμα: «Ο ισχυρισμός ότι ο πολιτισμός και η βαρβαρότητα συνδέονται στενά ξεχωρίζει τους ριζοσπάστες από τους φιλελεύθερους και τους συντηρητικούς».
■ Να υποθέσουμε ότι ο Φρόιντ, στο έργο του οποίου χρωστάμε σε μεγάλο βαθμό την επίγνωση αυτής της εγγύτητας, ανήκε στη ριζοσπαστική Αριστερά;
(δημοσιεύτηκε στον ΕΤ.Κ στις 4.5.2008)
