31/7/08

Μεθυσμένα καράβια

■ Αλλαγές στην κορυφή των Ελληνικών Γραμμάτων. Ο μέχρι πρότινος γενικός διευθυντής Νίκος Τσουβαλάς παραιτήθηκε αιφνιδίως λίγες μέρες πριν. Στη θέση του ανέλαβε καθήκοντα ο Ευάγγελος Κακούρας. Καλό καλοκαίρι, Νίκο.
■ «Μικρά κλασσικά». Έτσι τιτλοφορείται η νέα σειρά του Πατάκη με διηγήματα και νουβέλες από την παγκόσμια λογοτεχνία. Και με εξώφυλλα που θυμίζουν ταπετσαρία εποχής. Σε κάθε περίπτωση, οι επιλογές έχουν ενδιαφέρον, κι οι μεταφράσεις είναι προσεγμένες. Ντοστογιέφσκι, Ουάιλντ και Κάφκα, οι τρεις πρώτοι τίτλοι. Προλογίζει η Κατερίνα Σχινά.
■ Αρκετοί φιλόλογοι έχουν υποστηρίξει ότι ο «λίβελος» είναι ξεχωριστό είδος γραφής, και θα πρέπει ως τέτοιο να αναγνωριστεί στη γραμματεία μας. Οι εκδόσεις «Φαρφουλάς», που μας έχουν συνηθίσει στην έκδοση πρωτότυπων ενίοτε και ξεχασμένων κειμένων (βλ. διηγήματα του Δ. Βουτυρά), εξέδωσαν πρόσφατα το βιβλίο «Τέσσερις λίβελοι» του Γιωργή Ζάρκου. Στην παρούσα έκδοση έχουν ακολουθήσει τη φωνητική γραφή, δηλαδή την ορθογραφία της πρώτης του δημοσίευσης. Τι σημαίνει αυτό; Ιδού ο τίτλος του πρώτου λίβελου: «Πός τα κατάφερε ό Ξενόπουλος να γίνι Ακαδιμαϊκός».
■ Η ερωτική λογοτεχνία, από την άλλη, χαίρει εκτιμήσεως, κι έχει αρκετούς φίλους και στη χώρα μας. Μέχρι σήμερα, οι εκδόσεις Άγρα έχουν μάλλον ειδικευτεί στο είδος, εκδίδοντας ορισμένους θαυμάσιους τίτλους, μεταξύ των οποίων και τις «Επικίνδυνες μαγειρικές» του Αντρέα Στάικου.
■ Σε αυτή την παράδοση εντάσσεται το «Ημερολόγιο του άνθους μου» (Ποταμός) της Γαλλίδας Αλίνα Ρέγες. «Το άνθος μου είναι δαίμονας, είναι ένα παλιοκόριτσο που με βάζει και τρέχω πίσω από τα αγόρια». Τολμηρό μα όχι χυδαίο – αν και, τελικά, είναι τόσο σχετικά αυτά τα πράγματα…


■ Αντίθετα, τα «Γράμματα στον "Ελικώνα"» (Γαβριηλίδης) της Μαρίνας Τσβετάγιεβα, καίτοι ιδιαιτέρως τολμηρά από άποψη ψυχικής απογύμνωσης –πρόκειται για μερικά από τα πιο εντυπωτικά ερωτικά γράμματα–, δεν θα τα χαρακτηρίζαμε «ερωτική λογοτεχνία». Τα έχει μεταφράσει η θεατρολόγος Δήμητρα Κονδυλάκη από τα γαλλικά, στα οποία τα είχε μεταγράψει η ίδια η ποιήτρια. Συνοδεύεται από τις σημειώσεις της γαλλικής έκδοσης, καθώς κι από επίμετρο της μεταφράστριας – η αγάπη της για τη ρωσίδα ποιήτρια είναι άλλωστε γνωστή και από θεατρικές δουλειές της.
■ «Τα ξέρω όλα, Άντρα, πόσο επιφανειακός, ελαφρύς, κενός είστε, αλλά η βαθιά σας ζωικότητα με αγγίζει πιο βαθιά απ’ ό,τι άλλες ψυχές.»
■ Επίσης, επανακυκλοφόρησε από την Άγρα ένα από τα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης αμερικανικής ποίησης, το «Ουρλιαχτό» του Άλεν Γκίνσμπεργκ, συνοδευμένο από το επίσης εμβληματικό «Καντίς». Η μετάφραση είναι του Άρη Μπερλή.
■ «Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου χαλασμένα από την τρέλα, λιμασμένα υστερικά γυμνά…»
■ Τέλος, δύο σημαντικά έργα του Ρεμπό μας χάρισε ο Στρατής Πασχάλης, στις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Πρόκειται για τα περίφημα «Εκλάμψεις» και «Μεθυσμένο Καράβι», που μαζί με το «Μια εποχή στην κόλαση» (μτφρ. Χριστόφορος Λιοντάκης) συμπληρώνουν το βασικό corpus του Γάλλου ποιητή.
■ «Το δάσος έχει ένα πουλί, με το τραγούδι του σε σταματά και σε κάνει να κοκκινίζεις. / Έχει ένα ξύλινο εκκρεμές που δεν χτυπάει τις ώρες. / Έχει ένα βάραθρο με μια φωλιά κάτασπρα ζώα. / Έχει την εκκλησιά που κατηφορίζει και τη λίμνη που ανηφορίζει. / Έχει ένα καροτσάκι ξεχασμένο στους θάμνους, ή που κυλάει προς τα κάτω ολοταχώς, φορτωμένο κορδέλες. / Έχει ένα θίασο νέων ηθοποιών με κοστούμια θεάτρου, ξάφνου εκεί, στα άκρια του δάσους, πάνω στο δρόμο. / Κι όταν πεινάς, κι όταν διψάς, έχει εν τέλει και τον άνθρωπο που σε καταδιώκει.» (Εκλάμψεις)