Εξήντα τέσσερα χρόνια πριν, σαν αύριο, στις 3 του Δεκέμβρη του 1944, στο μεγάλο συλλαλητήριο του ΕΑΜ στο Σύνταγμα, η Αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίων του πλήθους, δίνοντας το έναυσμα για μια σειρά από βίαιες συγκρούσεις που έμειναν στην Ιστορία με τον μάλλον ουδέτερο και μετριοπαθή τίτλο «Τα Δεκεμβριανά». Ήταν η απαρχή ενός αιματηρού και αδελφοκτόνου Εμφυλίου οι συνέπειες του οποίου, ακόμη και σήμερα, είναι ορατές σε πολλές πλευρές της πολιτικής και κοινωνικής μας ζωής. Η Μάχη της Αθήνας, όπως ονομάστηκε το σύνολο των συγκρούσεων που έλαβε χώρα στην πρωτεύουσα μεταξύ των μαχητών του ΕΛΑΣ, του Βρετανικού Στρατού και της Εθνοφυλακής (ό,τι κι αν σήμαινε τούτο εκείνες τις μέρες), κλιμακώθηκε το Δεκέμβρη κι έληξε με την στρατιωτική ήττα του ΕΛΑΣ, η οποία σφραγίστηκε και πολιτικά ένα μήνα αργότερα, στις 12 Φεβρουαρίου, με την παράδοση των όπλων και την υπογραφή της ταπεινωτικής Συμφωνίας της Βάρκιζας.
Ο Δεκέμβρης του 1944 παραμένει ένας από τους σκοτεινότερους μήνες στην σύγχρονη ελληνική ιστορία, όχι μονάχα γιατί ο στρατός μιας ξένης και συμμάχου χώρας βρέθηκε αντιμέτωπος με τους ανθρώπους που, μέχρι πριν από λίγους μήνες, πολεμούσαν τον ίδιο εχθρό, αλλά και γιατί –όπως βγαίνει όλο και περισσότερο στην επιφάνεια πια– οδήγησε και την πλευρά του ΕΛΑΣ (μέσα από τη δράση οργανώσεων όπως η ΟΠΛΑ) σε πράξεις και αντίποινα που «κηλίδωσαν» έναν αγώνα που διατηρούσε, μέχρι τότε, ένα αναντίρρητο ηθικό πλεονέκτημα.
Με τη Συμφωνία της Βάρκιζας, δηλαδή της συνθηκολόγησης ενός τμήματος του ΕΛΑΣ και εξώθησης ενός άλλου στο βουνό, ολοκληρώνονται οι δύο ετούτοι τόμοι του φιλόδοξου έργου στον οποίο έχουν επιδοθεί εδώ και λίγα χρόνια οι εκδόσεις Βιβλιόραμα, δηλαδή τη συγγραφή, τμήμα τμήμα, από μεγάλη και σημαντική ομάδα ιστορικών, την Ιστορία της Ελλάδος τον 20ο αιώνα. Οι δύο τόμοι που παρουσιάζουμε, εντελώς συνοπτικά, σήμερα αποτελούν την τρίτη φάση του εγχειρήματος (ο τόμος Γ1 και Γ2, δηλαδή), αφού έχουν ήδη προηγηθεί δύο ακόμη τόμοι που καλύπτουν τις πρώτες τέσσερις δεκαετίες: «Οι απαρχές, 1900-1922», και «Ο Μεσοπόλεμος, 1922-1940». Την επιμέλεια και των προηγούμενων τόμων είχε ο καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Χρήστος Χατζηιωσήφ, ενώ την ευθύνη της συγγραφής τους είχαν πλειάδα ιστορικών ή άλλων επιστημόνων (αναφέρουμε ενδεικτικά: Νίκος Αλιβιζάτος, Γ. Θ. Μαυρογορδάτος, Προκόπης Παπαστράτης, Τάκης Καγιαλής). Κι όσο για τους τελευταίους δύο τόμους που παρουσιάζουμε σήμερα, το συγγραφικό έργο έχει αναλάβει επίσης πολυμελής ομάδα επιστημόνων αποτελούμενη από τους Χρήστο Χατζηιωσήφ, David Rodogno, Νίκο Παπαναστασίου, Χάγκεν Φλάισερ, Bisser Petrov, Γαβριέλλα Ετμέκτσογλου, Προκόπη Παπαστράτη, Τζελίνα Χαρλαύτη, Τάσο Σακελλαρόπουλο, Μιχάλη Π. Λυμπεράτο, Erik Eberhard, Ιωάννα Παπαθανασίου, Κώστα Φραδέλλο, Χρήστο Λούκο, Ευγένιο Δ. Ματθιόπουλο, Αγγέλα Καστρινάκη, Δυώ Καγγελάρη.
Ο Δεκέμβρης του 1944 παραμένει ένας από τους σκοτεινότερους μήνες στην σύγχρονη ελληνική ιστορία, όχι μονάχα γιατί ο στρατός μιας ξένης και συμμάχου χώρας βρέθηκε αντιμέτωπος με τους ανθρώπους που, μέχρι πριν από λίγους μήνες, πολεμούσαν τον ίδιο εχθρό, αλλά και γιατί –όπως βγαίνει όλο και περισσότερο στην επιφάνεια πια– οδήγησε και την πλευρά του ΕΛΑΣ (μέσα από τη δράση οργανώσεων όπως η ΟΠΛΑ) σε πράξεις και αντίποινα που «κηλίδωσαν» έναν αγώνα που διατηρούσε, μέχρι τότε, ένα αναντίρρητο ηθικό πλεονέκτημα.
Με τη Συμφωνία της Βάρκιζας, δηλαδή της συνθηκολόγησης ενός τμήματος του ΕΛΑΣ και εξώθησης ενός άλλου στο βουνό, ολοκληρώνονται οι δύο ετούτοι τόμοι του φιλόδοξου έργου στον οποίο έχουν επιδοθεί εδώ και λίγα χρόνια οι εκδόσεις Βιβλιόραμα, δηλαδή τη συγγραφή, τμήμα τμήμα, από μεγάλη και σημαντική ομάδα ιστορικών, την Ιστορία της Ελλάδος τον 20ο αιώνα. Οι δύο τόμοι που παρουσιάζουμε, εντελώς συνοπτικά, σήμερα αποτελούν την τρίτη φάση του εγχειρήματος (ο τόμος Γ1 και Γ2, δηλαδή), αφού έχουν ήδη προηγηθεί δύο ακόμη τόμοι που καλύπτουν τις πρώτες τέσσερις δεκαετίες: «Οι απαρχές, 1900-1922», και «Ο Μεσοπόλεμος, 1922-1940». Την επιμέλεια και των προηγούμενων τόμων είχε ο καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Χρήστος Χατζηιωσήφ, ενώ την ευθύνη της συγγραφής τους είχαν πλειάδα ιστορικών ή άλλων επιστημόνων (αναφέρουμε ενδεικτικά: Νίκος Αλιβιζάτος, Γ. Θ. Μαυρογορδάτος, Προκόπης Παπαστράτης, Τάκης Καγιαλής). Κι όσο για τους τελευταίους δύο τόμους που παρουσιάζουμε σήμερα, το συγγραφικό έργο έχει αναλάβει επίσης πολυμελής ομάδα επιστημόνων αποτελούμενη από τους Χρήστο Χατζηιωσήφ, David Rodogno, Νίκο Παπαναστασίου, Χάγκεν Φλάισερ, Bisser Petrov, Γαβριέλλα Ετμέκτσογλου, Προκόπη Παπαστράτη, Τζελίνα Χαρλαύτη, Τάσο Σακελλαρόπουλο, Μιχάλη Π. Λυμπεράτο, Erik Eberhard, Ιωάννα Παπαθανασίου, Κώστα Φραδέλλο, Χρήστο Λούκο, Ευγένιο Δ. Ματθιόπουλο, Αγγέλα Καστρινάκη, Δυώ Καγγελάρη.
(διαβάστε ολόκληρη την βιβλιοπαρουσίαση εδώ)
