ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ της Δικτατορίας τοποθετεί ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης το νέο του μυθιστόρημα – ένας από τους ελάχιστους νέους πεζογράφους που προίκισαν με κάποια ιστορική προοπτική το βιβλίο τους. Στόχος του βέβαια μοιάζει να μην είναι τόσο η ιστορική καταγραφή –πράγμα λογικό, γεννήθηκε τρία χρόνια μετά το Πραξικόπημα–, όσο η σκιαγράφηση μιας αντιηρωικής μορφής που θα φώτιζε τη σκοτεινή πλειοψηφία της εποχής, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως αλληγορία της αδυναμίας του ανθρώπου να διαμορφώσει τη μοίρα του. Ο ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, με σπουδές ανθρωπολογίας στο Παρίσι, και στη συνέχεια δάσκαλος της νοηματικής γλώσσας, βρίσκεται έπειτα από σειρά συμπτώσεων να «εκφωνεί» το ειδικό δελτίο ειδήσεων για κωφούς στην Κρατική Τηλεόραση. Η θέση του, μαζί με μια μάλλον ερήμην του γοητεία, τον αναδεικνύει γρήγορα σε διασημότητα της εποχής, εξασφαλίζοντάς του έναν άνετο τρόπο ζωής, συμμετοχή σε πάρτι εκκεντρικών πλουσίων και ανέξοδες ερωτικές επιτυχίες.
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ παραίνεση του προϊσταμένου του να αλλάξει τον τρόπο που παρουσιάζει τον Δικτάτορα, ώστε να μην γελοιοποιείται ο αρχηγός του Κράτους με ανοίκειες γκριμάτσες και χειρονομίες, ο Ισίδωρος αρχίζει να παίρνει τη μικρή εκδίκησή του απέναντι στο σύστημα, της συνέπειες της οποίας δεν είναι σε θέση να προσμετρήσει: Δειλά στην αρχή, αλλά με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα στη συνέχεια, επεμβαίνει στην «εκφώνηση» των ειδήσεων, αποκαθιστώντας την αλήθεια των γεγονότων.
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ με τους λιγοστούς θεατές γνώστες της νοηματικής γλώσσας δεν θα παραμείνει για πολύ ανώδυνο. Τόσο η Χούντα, όσο και μια επαναστατική οργάνωση με ρίζες στο Παρίσι, θα διεκδικήσουν στενότερη συνεργασία μαζί του, διαβλέποντας στη δράση του κάτι ευρύτερο και πιο οργανωμένο. Ο Ισίδωρος θα βρεθεί στριμωγμένος στη γωνία, ωστόσο, λίγο πριν καταλήξει σε κάποιο σκοτεινό κελί, η τύχη θα του χαμογελάσει και πάλι: Η ερωτική του επαφή με μια δεκαεξάχρονη μαθήτριά του, κόρη ισχυρού παράγοντα, και η απρόσμενη εγκυμοσύνη της, θα είναι το κλειδί της σωτηρίας του και το εισιτήριο για ένα ευοίωνο μέλλον στην μεταδικτατορική εποχή.
Ο ΤΖΑΜΙΩΤΗΣ ΠΕΡΝΑ ξυστά από το θαύμα αλλά δεν καταφέρνει τελικά να δημιουργήσει τον εντυπωτικό χαρακτήρα που θα έριχνε το βάρος του στις τριακόσιες τόσες σελίδες του. Ο Ισίδωρος είναι φτιαγμένος από ανομοιογενή υλικά – π.χ. οι συνεχείς αναφορές στις συνήθειες πρωτόγονων φυλών φαντάζουν παράταιρες. Υφίσταται τα γεγονότα παρά τα προκαλεί, κι όταν τα προκαλεί τούτο γίνεται μάλλον ασύνειδα, παραμένοντας βαθύτερα ψυχρός και απαθής. Αλλά κι αυτά τα ψυχογραφικά στοιχεία υπονομεύονται από την υιοθέτηση μιας αδρανούς γλώσσας, ενός υπηρεσιακού και συχνά κουραστικού ιδιώματος που σε συνδυασμό με την υπερβολικά σχολαστική παντεποπτική αφήγηση, βαραίνουν στην εκτύλιξη της δράσης.
ΚΡΙΜΑ, γιατί το θαυμάσιο εύρημα της αποκατάστασης της αλήθειας στο δελτίο της νοηματικής γλώσσας, η γενικότερη σύλληψη μιας μετριότητας που πότε την αναδεικνύει και πότε την συμπαρασύρει η Ιστορία, και βέβαια το στοχαστικό βάθος που ούτως ή άλλως διαθέτει η γραφή του Τζαμιώτη, υπόσχονταν ένα μυθιστόρημα –ενδεχομένως, μια αναπτυγμένη νουβέλα– με περισσότερες συγκινήσεις και εντονότερο αποτύπωμα.
(Δημοσιεύτηκε στο "Διαβάζω" στη στήλη ΚΟΝΤΡΑ ΔΙΑΒΑΣΜΑ)
