Ακούγεται ίσως παράξενο, αλλά δεν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος εντοπισμού των μπεστ-σέλερ. Οι εκδότες δεν δίνουν αναλυτικά στοιχεία και υπάρχει γενικότερη καχυποψία ότι οι πωλήσεις που ανακοινώνονται δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές. Ως εκ τούτου, ελλείψει δηλαδή αντικειμενικού τρόπου υπολογισμού, οι λίστες με τα ευπώλητα που δημοσιεύονται σε εφημερίδες και αλλού είναι συνήθως αυτοσχεδιασμοί βασιζόμενοι σε πληροφορίες από ένα ή περισσότερα βιβλιοπωλεία. Συχνά φτάνουν στ’ αυτιά μας παράπονα εκδοτών που δεν βλέπουν βιβλία τους που πουλάνε «σαν ζεστό ψωμί» στα ευπώλητα. Από την άλλη, βιβλία δύσκολα και αποδεδειγμένα δυσκίνητα, «αναπαύονται» για μήνες στις σχετικές λίστες, ενδεχομένως επειδή αρέσουν σε κάποιον βιβλιοπώλη ή στον αρμόδιο συντάκτη.
Διατρέχοντας πάντως αυτές τις λίστες –με τις πιο αξιόπιστες να αναδεικνύονται αυτές του «Διαβάζω», λόγω του μεγέθους του δείγματος από το οποίο αντλεί τα στοιχεία του–, διαπιστώνει κανείς ότι τα βιβλία που πουλάνε, κόντρα σε μια διαδεδομένη αντίληψη, δεν είναι όλα για... πέταμα. Αρκετά από αυτά είναι μάλιστα σπουδαία βιβλία, που αποδεικνύονται και ανθεκτικά στο χρόνο. Εξίσου πολλά ωστόσο, ίσως τα περισσότερα, μας κάνουν να σκεφτούμε κάτι που έγραφε ο Νάσος Βαγενάς σε παλιότερη επιφυλλίδα του, ότι –αντίθετα από μια επίσης ευρέως διαδεδομένη αντίληψη–, το βιβλίο δεν αποτελεί αυταξία. Οτιδήποτε βιβλιόσχημο δεν είναι απαραιτήτως καλό και χρήσιμο, όπως και οποιοσδήποτε φορτώνει με λέξεις τον σκληρό δίσκο ενός υπολογιστή δεν είναι απαραιτήτως πρόσωπο που αξίζει τον σεβασμό μας. Μια μεγάλη, και σίγουρα δύσκολη συζήτηση.
Διατρέχοντας πάντως αυτές τις λίστες –με τις πιο αξιόπιστες να αναδεικνύονται αυτές του «Διαβάζω», λόγω του μεγέθους του δείγματος από το οποίο αντλεί τα στοιχεία του–, διαπιστώνει κανείς ότι τα βιβλία που πουλάνε, κόντρα σε μια διαδεδομένη αντίληψη, δεν είναι όλα για... πέταμα. Αρκετά από αυτά είναι μάλιστα σπουδαία βιβλία, που αποδεικνύονται και ανθεκτικά στο χρόνο. Εξίσου πολλά ωστόσο, ίσως τα περισσότερα, μας κάνουν να σκεφτούμε κάτι που έγραφε ο Νάσος Βαγενάς σε παλιότερη επιφυλλίδα του, ότι –αντίθετα από μια επίσης ευρέως διαδεδομένη αντίληψη–, το βιβλίο δεν αποτελεί αυταξία. Οτιδήποτε βιβλιόσχημο δεν είναι απαραιτήτως καλό και χρήσιμο, όπως και οποιοσδήποτε φορτώνει με λέξεις τον σκληρό δίσκο ενός υπολογιστή δεν είναι απαραιτήτως πρόσωπο που αξίζει τον σεβασμό μας. Μια μεγάλη, και σίγουρα δύσκολη συζήτηση.
